Trening medyczny

Autor: Mariusz Goliński - trener przygotowania motorycznego Rehasport
Trening medyczny to najogólniej ujmując połączenie fizjoterapii oraz treningu. Trening medyczny powstał z myślą o sportowcach, którzy po zakończeniu rehabilitacji potrzebują łagodnego przejścia do treningu specjalistycznego w swojej dyscyplinie, co jest niezbędne do uprawiania sportu na wysokim poziomie. Głównym założeniem jest bezpieczny powrót po urazie, operacji lub rehabilitacji do pełnej formy sportowej poprzez zwiększenie kontroli ciała w ruchu sportowym wykorzystując ćwiczenia angażujące całe łańcuchy mięśniowe.

Trening medyczny niezbędnym elementem powrotu do sportu po okresie rehabilitacji!

W sporcie wyczynowym, po urazie i leczeniu zachowawczym, czy urazie i operacji zawodnika, zależy nam na jak najszybszym, a jednocześnie bezpiecznym powrocie do treningu i rywalizacji. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy zawodnik przejdzie pełen proces rehabilitacji i treningu medycznego, którego celem jest przywrócenie pełnej lub prawie pełnej funkcji narządu ruchu w kwestiach takich jak: aktywny i pasywny zakres ruchu (ROM), siła, szybkość, moc i wytrzymałość, kontrola neuro-mięśniowa czy propriocepcja. Proces ten realizowany jest z reguły przez współpracujący ze sobą zespół w skład którego wchodzi: lekarz prowadzący, fizjoterapeuta, a w późniejszej fazie, trener przygotowania motorycznego.

Trening medyczny

Kiedy wprowadza się funkcjonalny trening medyczny?

Odmianę treningu funkcjonalnego, jakim jest trening medyczny wprowadza się zawodnikowi w końcowej fazie rehabilitacji. Po całkowitym ustąpieniu bólu, odzyskaniu zakresu ruchu w stawach w obrębie rehabilitowanego obszaru (często dotyczy stawu kolanowego), wyrównaniu do ok.10-15% lateralnych dysproporcji siły i kontroli mięśniowej, zawodnik powinien podjąć pracę nad pełnym powrotem do specjalistycznego treningu, a następnie współzawodnictwa. Trening taki będzie stopniowo prowadził od fazy ćwiczeń izolowanych z małym obciążeniem i małą prędkością ruchu, do kompleksowych ruchów, zbliżonych charakterem do występujących w docelowej dyscyplinie i wykonywanych z narastającym obciążeniem, coraz większą szybkością i ew. dodatkowymi elementami (propriocepcja, dystraktory, kontakt fizyczny) specyficznymi dla danej dyscypliny.

Cele treningu medycznego:

  • przygotowanie organizmu do powrotu do aktywności sportowej sprzed kontuzji,
  • praca nad wyrównaniem dysfunkcji aparatu ruchu,
  • wyćwiczenie prawidłowej postawy,
  • doprowadzenie do wyrównania dysbalansu mięśniowego,
  • przywrócenie wzorców ruchowych charakterystycznych dla uprawianej dyscypliny,
  • zminimalizowanie prawdopodobieństwa nawrotu kontuzji.

Ważne elementy treningu medycznego

W treningu medycznym należy zwrócić uwagę na kwestię progresji obciążeń, dążenie do wyrównania ewentualnych dysproporcji pomiędzy kończynami, transferu efektów ćwiczeń na docelową dyscyplinę, odpowiednie zaangażowanie w trening mięśni agonistycznych / stabilizujących, a także antagonistycznych, które w wielu sportach z wykorzystaniem ramienia (rzuty, ciosy, odbicia rakietą) pełnią istotną rolę dekceleratorów ruchu i powinny być trenowane w specyficzny sposób. Kolejnym istotnym celem treningu medycznego jest odzyskanie przez zawodnika pewności siebie w wykonywaniu ruchu po przebytym urazie. Integralną częścią tego procesu jest regularna diagnostyka postępów w treningu przy pomocy baterii specjalistycznych testów, uzależnionych od rodzaju przebytej kontuzji i procesu leczenia.

Trening medyczny

Trening medyczny nie tylko dla sportowców

Choć trening medyczny powstał głównie pod kątem sportowców, ich powrotu do sprawności fizycznej i bezbolesnego wykonywania czynności dnia codziennego po przebytym urazie, to z czasem nabrał szerszego zastosowania. Stał się pomocny w przypadku osób mało aktywnych fizycznie, osób starszych lub mających ogólne problemy ze zdrowiem, które chcą lepiej funkcjonować w życiu codziennym lub wejść w proces usprawniania dowolnej formy aktywności fizycznej. Funkcjonalny trening medyczny ma również zastosowanie w ostatniej fazie rehabilitacji jako profilaktyka kolejnych urazów. Jest przede wszystkim bezpieczny i efektywny, co docenia coraz większa liczba pacjentów oraz trenerów personalnych.

Końcowa faza treningu medycznego

W końcowej fazie proces treningu medycznego może zazębiać się z treningiem w klubie, który na początku wykonywany będzie w warunkach bez współzawodnictwa, w którym z czasem pojawiać się będą elementy rywalizacji, a następnie pełen powrót do regularnego treningu, a z czasem, powrót do pełnej rywalizacji.