Powrót do gry po uszkodzeniu ścięgna mięśnia dwugłowego w piłce nożnej: procedura Delphi

Powrót do gry po uszkodzeniu ścięgna mięśnia dwugłowego w piłce nożnej: ogólnoświatowa procedura Delphi dotycząca definicji, kryteriów medycznych i podejmowania decyzji.

Badacz: dr n. k. f. Monika Grygorowicz, dr hab. n. med. Tomasz Piontek

Uszkodzenia ścięgna mięśnia dwugłowego uda stanowią jeden z najbardziej rozpowszechnionych problemów w piłce nożnej, z czego od 12 do 33 % sportowców zgłasza nawracające uszkodzenie już w trakcie pierwszego miesiąca po powrocie do gry. Nieobecność w trakcie sezonu meczowego stanowi duże obciążenie dla indywidualnego gracza, jak i ma wpływ na efektywność całej drużyny, dlatego tak ważne jest ustalenie kryteriów powrotu do sportu po tego typu urazie sportowym, które zminimalizują ryzyko jego nawrotu. 

Kryteria powrotu do sportu (RTP, z ang. return to play) bardzo często są różnie formułowane, przez co trudno jest porównywać między sobą wyniki badań naukowych analizujących zjawisko uszkodzenia ścięgna mięśnia dwugłowego uda. Co więcej, decyzja o powrocie do sportu powinna być podejmowana na podstawie szacowanego akceptowalnego poziomu ryzyka, a sposób i narzędzia niezbędne do jego szacowania nadal nie są do końca zdefiniowane. Dlatego celem tego badania było jasne określenie definicji oraz kryteriów klinicznych powrotu do gry po urazie ścięgna mięśnia dwugłowego uda, w oparciu o konsensus ekspercki. 

Badanie zostało przeprowadzone przez Department of Rehabilitation, Physical Therapy Science, and Sport at the University Medical Centre of Utrecht w Holandii, w oparciu o metodykę badania Delphi, w której zgodność opinii ekspertów uzyskuje się poprzez serię ankiet, dla których dane wejściowe stanowiły wyniki wcześniej przeprowadzonego przeglądu systematycznego.

Panel ekspertów w badaniu stanowili pracownicy z ośrodków posiadających akredytację FIFA Medical Centre of Excellence (FMCoE). Każdy spośród 40 ośrodków został poproszony o wyznaczenie do trzech osób spełniających kryteria określone w projekcie. Wśród 58 ekspertów z 28 ośrodków FMCoE, które odpowiedziały na zaproszenie reprezentację Rehasport Clinic stanowili dr n. k. f. Monika Grygorowicz, dr hab. n. med. Tomasz Piontek oraz Rafał Hejna.

Badanie zostało przeprowadzone w czterech rundach, w których uzyskano ponad 83 % zgodności. Na podstawie opinii ekspertów ustalono, że decyzja o możliwości powrotu do gry powinna być podejmowana w oparciu o kryteria kliniczne jak i psychologiczne (zawodnik jest psychicznie gotowy na pełen powrót do treningów oraz gry po urazie). Oprócz spełnienia odpowiednich kryteriów klinicznych, decyzji tej powinien towarzyszyć brak bólu w badaniu palpacyjnym, brak bólu podczas wykonywania testów siły i elastyczności mięśni, brak bólu w trakcie/po wykonaniu testów funkcjonalnych, poziom elastyczności ścięgna mięśnia dwugłowego uda porównywalny do poziomu sprzed urazu oraz odpowiednia wydolność w testach piłkarskich.

Podsumowując, zdaniem ekspertów FMCoE decyzja o powrocie do gry po tego rodzaju uszkodzeniu powinna być podejmowana wspólnie w zespole składającym się z lekarza sportowego, fizjoterapeuty, trenera przygotowania motorycznego oraz głównego trenera drużyny, jednak temu wszystkiemu musi towarzyszyć przede wszystkim gotowość zawodnika do podjęcia pełnego obciążenia treningowo-meczowego.

Pełen opis badania można znaleźć w pracy:

Van der Horst N, Backx FJG, Goedhart EA, et al. Br J Sports Med 2017;51:1583–1591.