616281181
Szczególnie narażone na chorobę Osgood-Schlattera są dzieci uprawiające sporty wymagające dużo biegania i skakania - np. piłka nożna, koszykówka, lekkoatletyka. W większości przypadków odpoczynek, modyfikacja treningu i ćwiczenia rozciągające, a także dostępne leki bez recepty złagodzą ból i umożliwią powrót do codziennych zajęć.
Przyczyny choroby Osgood-Schlattera
Zazwyczaj choroba Osgood-Schlattera, często określana jako jałowa martwica kości piszczelowej, rozwija się u młodych osób w wieku 8-15 lat (u dziewczynek zwykle nieco szybciej niż u chłopców), które prowadzą sportowy tryb życia i przechodzą okres gwałtownego wzrostu. W tym czasie niektóre ścięgna i mięśnie, dotyczy również mięśnia czworogłowego uda, rosną szybko i nie zawsze w tym samym tempie. Kości dzieci, w pobliżu ich końców, posiadają obszar zwany płytką wzrostu. To w tym miejscu kość przyrasta na długość, a gdy dziecko dojrzeje, płytki wzrostu zarastają i tworzą dojrzałą kość. W niektórych miejscach płytki wzrostowe pokrywają się z miejscami przyczepu więzadeł oraz ścięgien łączących mięśnie z kośćmi. Tak samo jest w przypadku guzowatości kości piszczelowej, do której poprzez więzadło rzepki oraz rzepkę przyczepia się bardzo silna grupa mięśni, w tym mięśnia czworogłowego uda, stanowiąca aparat wyprostny kolana. Taka powtarzająca się trakcja za delikatną i bardzo podatną na przeciążenia guzowatość piszczeli, prowadzi do miejscowego stanu zapalnego w okolicy przyczepu więzadła rzepki.
Choroba Osgood-Schlattera - jak rozpoznać objawy ?
Do typowych objawów choroby Osgooda-Schlattera należą: ból guzowatości kości piszczelowej (Pacjenci często określają go jako ból pod kolanem) nasilający się podczas ćwiczeń o dużym obciążeniu (takich jak bieganie lub skakanie), utykanie podczas lub po wysiłku fizycznym, miejscowa tkliwość, czasem zwiększone ocieplenie skóry nad obrzękniętą guzowatością kości piszczelowej. Nasilenie dolegliwości często różni się w zależności od pacjenta. Niektóre osoby odczuwają niewielki ból w okolicy stawu kolanowego, podczas gdy inni doświadczają długotrwałego bólu, który utrudnia wykonywanie jakiejkolwiek aktywności fizycznej. Taki dyskomfort występuje zwykle okresowo i może trwać od kilku tygodni do nawet dwóch lat.
Jak rozpoznaje się chorobę Osgood-Schlatter?
Diagnozę choroby Osgood-Schlattera powinien postawić lekarz ortopeda na podstawie wywiadu oraz badania fizykalnego. Lekarz sprawdza kolano dziecka pod kątem ograniczeń ruchowych, miejscowego obrzęku, bólu, ewentualnie zaczerwienienia w obrębie guzowatości kości piszczelowej. Zwykle już to zapewnia lekarzowi wystarczającą ilość informacji do postawienia właściwej diagnozy, czy jest to choroba Osgooda-Schlattera. Warto wykonać również badanie RTG kolana, aby wykluczyć inne potencjalne przyczyny wyżej wymienionych dolegliwości.
Jak leczy się chorobę Osgood-Schlatter?
Leczenie choroby Osgooda-Schlattera jest skoncentrowane na doraźnym zmniejszeniu dolegliwości bólowych pacjenta i wdrożeniu działań profilaktycznych mających na celu zmniejszenie ryzyka nawrotów. Zazwyczaj ograniczenie aktywności fizycznej powinno wystarczyć aby zminimalizować dyskomfort okolicy kości piszczelowej i więzadła rzepki odczuwany przez dziecko. U niektórych pacjentów taka przerwa od aktywności fizycznej może trwać nawet kilka miesięcy. Dodatkowo wdrożyć należy działania miejscowe, zmniejszające obrzęk i ból. W tym celu zaleca się okłady z lodu oraz żele z lekiem przeciwzapalnym. U pacjentów, u których wystąpiła choroba Osgood-Schlattera z cięższym przebiegiem, lekarz może zalecić również przyjmowanie leków przeciwzapalnych doustnie. Gdy pierwsze dolegliwości ustąpią, dalszy proces leczenia wspomaga się rehabilitacją stawu kolanowego. Podstawą są ćwiczenia rozciągające i wzmacniające mięśnie uda. Zwykle pomocna jest terapia manualna. U większości pacjentów choroba Osgooda-Schlattera ma przebieg okresowy i dolegliwości mogą nawracać. Objawy powinny ustąpić całkowicie, gdy dziecko zakończy wzrost, tj. w wieku około 14 lat dla dziewcząt i 16 lat dla chłopców. Choroba Osgood-Schlattera zwykle nie powoduje żadnych długotrwałych konsekwencji. Po ustąpieniu choroby możliwy jest powrót do normalnych obciążeń treningowych.
Powiązane artykuły:
Inne możliwe przypadki ortopedii dziecięcej.
Bibliografia:
- National Library of Medicine - Osgood Schlatter Disease - James M. Smith; Matthew Varacallo.
- Healthline - Osgood-Schlatter Disease - Medically reviewed by William Morrison, M.D. — By Jaime Herndon, MS, MPH, MFA — Updated on August 14, 2018
- Ortho Bullets - Osgood Schlatter's Disease (Tibial Tubercle Apophysitis) - Colin Woon MD - 2021
