Stres

Autor: Autorka: dr Milena Lachowicz, psycholog Rehasport
Każdy człowiek ma do czynienia z sytuacjami, w których stawiane przed nim wymagania znajdują się na granicy jego możliwości, a nawet nie są możliwe do spełnienia. Taka nierównowaga wymagań i możliwości jest istotą stresu. Towarzyszą temu emocje, przeważnie niepożądane, często o dużej sile.

Stres powoduje, że nasz organizm stawiany jest  przed wymaganiem i koniecznością by się do czegoś przystosował, zaradził, poradził sobie. Bywają oczywiście też stresy pozytywne i konieczne dla utrzymania stanu czujności i aktywności. Jednak znacznie częściej występuje ten rodzaj stresu, który jest silny i długotrwały, co powoduje pogorszenie nastroju, stanu zdrowia, czy złe samopoczucie. Istnieje wiele źródeł stresu, można jednak wyznaczyć te, które występują najczęściej. Do tej grupy zaliczają się codzienne uciążliwości (domowe, zdrowotne, finansowe, zawodowe, związane z przyszłością), zmiany życiowe, konflikty, problemy prawne.

Reakcja organizmu na stres jest typowa dla większości ludzi i można tu wymienić takie odpowiedzi, jak: wytworzenie „gęsiej skórki”, nasilenie pocenia, zwężenie naczyń krwionośnych  – skóry, mięśni szkieletowych, mózgu, narządów wewnętrznych, zwężenie się źrenic, rozszerzenie oskrzeli, wzrost częstości skurczów serca i ciśnienia krwi, wydzielanie adrenaliny powoduje m.in. uwolnienie glukozy z wątroby do krwiobiegu. Wielkość jego oddziaływania zależna jest od rodzaju osobowości, aktualnego stanu psychicznego i zdrowotnego, podatności na zmiany nastroju itd. Jeżeli stres trwa dłuższy czas, powoduje poważne szkody w strukturze fizycznej i psychicznej ludzkiego organizmu. Bardzo poważne w skutkach jest działanie czynników stresujących na stan zdrowia.

Stres hamuje pracę układu odpornościowego. Jego długotrwałe działanie powoduje stan wyczerpania, gdyż stymuluje on organizm do wytwarzanie steroidów, które hamują funkcjonowanie układu odpornościowego. A to prowadzi do zwiększenia podatności na infekcje i choroby, również nowotworowe. Należy jednak podkreślić, że to nie stres bezpośrednio i jednoznacznie wpływa na stan ludzkiej odporności immunologicznej, a raczej możliwości obrony organizmu przed jego działaniem. Decyduje o tym rozległość stresora i skali reakcji na niego, oraz towarzyszące temu mechanizmy immunologiczne. Słabość i poddawanie się sytuacjom stresowym obniża produktywność układu odpornościowego, natomiast pozytywna i aktywna postawa wpływa łagodząco na ich skutki. Pozwala to redukować lub zwiększać odporność organizmu, bardzo często w sposób nieświadomy. Mniej wydolna odporność przyczynia się także do przedwczesnego starzenia się organizmu, ze wszystkimi tego konsekwencjami.

Najczęstsze objawy fizyczne działania stresu to bóle głowy. Najpowszechniejsze bóle bezpośrednio powodowane są podwyższonym napięciem mięśniowym ramion, karku i czoła. Ten typ bólu pojawia się zwykle stopniowo i ma charakter bólu stałego, tępego, obustronnego, z towarzyszącym uczuciem napięcia czy nacisku. W jego zwalczaniu bardzo pomocne jest rozluźnienie mięśni, uzyskanie podstawowego napięcia mięśniowego i nauka aktywnego rozluźniania i rozciągania mięśni. Pozostała grupa bólów głowy, w tym najpoważniejsze, czyli migrenowe, swoje podłoże ma w zaburzeniach związanych z krążeniem krwi. Są skutkiem zmian ilości krwi docierającej do głowy. Często bóle poprzedzają ostrzegawcze sygnały, takie jak zaburzenie widzenia i odczuwanie niezwykłych zapachów, a migrenie towarzyszy zazwyczaj nadwrażliwość na światło, utrata apetytu, mdłości, wymioty, zaburzenia sensoryczno-motoryczne oraz zmiany nastroju. Niezależnie jednak od przyczyn bólu, może wystąpić tu mechanizm błędnego koła, gdyż ból głowy, jako stresor, przyczyni się do wzmożonego napięcia mięśni ramion, karku czy twarzy.

Ciekawe jest, iż stres może atakować bez różnicy co do wieku czy pochodzenia człowieka. Wrażliwość na działanie stresorów zauważana jest już w okresie płodowym. Według badań, aktywność płodu wzrasta pod wpływem przeżywanego przez matkę stresu i szoku emocjonalnego. Dzieci te mają problemy z przyswajaniem pokarmów. Poza tym wysoki poziom lęków u kobiet ciężarnych ma związek  ze wzrostem zaburzeń w aktywności płodu, komplikacjami porodowymi czy choćby drażliwością. Kiedy pojawia się stres, organizm wytwarza kortyzol, hormon stresu, który uwalniany jest do krwiobiegu i poprzez łożysko przedostaje się do płodu. Nadmierne stężenie tego hormonu oraz silne przeżycia emocjonalne mogą doprowadzić do poważnych wad rozwojowych, czy też przedwczesnego porodu. Przeprowadzono liczne badania wykazujące także silny i bezpośredni związek pomiędzy stanem emocjonalnym matki, a rozwojem mózgu u płodu.

Medytacja odstresowuje

To, czy stres będzie miał wpływ mniej lub bardziej destrukcyjny na nasz organizm zależy od bardzo wielu czynników, w tym od nas samych. Styl radzenia sobie odnosi się i uzależniony jest od różnic indywidualnych wynikających z osobowości czy temperamentu. Niezależnie jednak od tego, posiadamy liczne narzędzia, które mogą być pomocne w zwalczaniu objawów stresu bez względu na to, czy przychodzi nam to z mniejszym, czy z większym trudem. Warto poznać różne metody, aby można było dopasować sobie najbardziej nam odpowiadającą i najszybciej działającą. Z pośród wielu warto zwrócić uwagę na grupę metod psychologicznych, takich jak np. relaksacja czy trening uważności, oraz na grupę rekreacyjną, czyli np. pilates czy jogę. Ciekawostką jest także fakt, że do zwalczania skutków stresu rewelacyjnie nadają się ćwiczenia fizyczne, mimo, iż zarówno stres, jaki i ćwiczenia, mają działanie pobudzające organizm. Następujący po wysiłku fizycznym kilkugodzinny odpoczynek odpręża organizm i umysł, a regularność i planowość wysiłku wprowadza w życie więcej kontroli i panowania niż w przypadku osób nieaktywnych. Jeśli stres jest bardzo silny, warto skorzystać z pomocy psychoterapeuty.

 


Rehasport, to klinika ortopedyczna, której jakość opieki potwierdzona jest certyfikatem FIFA Medical Center of Exellence. Dzięki doświadczeniu specjalistów oraz wypracowaniu unikalnych metod leczenia, w fachowy sposób prowadzimy Pacjentów po urazach, wypadkach, chorobach zwyrodnieniowych, wadach postawy i wielu innych. Ścisła komunikacja lekarza, fizjoterapeuty i zespołów diagnostycznych pozwala na postawienie precyzyjnej diagnozy oraz kompleksową opiekę.

Sprawdź listę specjalistów w wybranej placówce:

Poznań        Szpital w Poznaniu        Gdańsk        Konin

Teraz jesteśmy także w Warszawie!

Ortopeda Warszawa        Fizjoterapia Warszawa        Rehabilitacja Warszawa