Czy intensywny wysiłek w masce ochronnej jest szkodliwy dla zdrowia lub obniża zdolności wysiłkowe?

Autor: mgr Mariusz Goliński - trener przygotowania motorycznego Rehasport
Konieczność noszenia masek podczas przebywania poza domem powoduje, że wiele aktywnych osób zastanawia się, jaki jest wpływ noszenia maseczek na możliwości wysiłkowe, a także – czy jest to bezpieczne. Jak w wielu sprawach dotyczących pandemii COVID-19, powstaje wiele teorii, choćby takich, że oddychając podczas wysiłku w masce, nie doprowadzamy do płuc i w rezultacie do krwi odpowiednich ilości tlenu.

Przedstawię w skrócie wyniki dwóch eksperymentów naukowych, w trakcie których starano się zbadać te kwestie.

W obu badaniach sprawdzano wpływ jednego z dwóch typów masek (chirurgicznej i FFP2/N95) na zdolności i parametry wysiłkowe podczas stopniowanego testu do odmowy na ergometrze rowerowym, w porównaniu do wykonywania wysiłku bez maski. W obu eksperymentach każdy badany wykonywał 3 próby (bez maski, w masce chirurgicznej, w masce FFP2/N95) w losowej kolejności w odstępie co najmniej 24 lub 48 godzin. Badano generowaną moc, wiele parametrów krążeniowo oddechowych, a także parametry subiektywne jak: komfort i współczynnik odczuwalnego wysiłku.

Poniżej znajdują się 2 rysunki z wynikami jednego z eksperymentów, przeprowadzonych przez naukowców z Izraela [1].

Rys. 1. Średnie zmiany parametrów fizjologicznych w trakcie stopniowanego testu wysiłkowego wykonywanego przez 16 osób bez masek, w maskach chirurgicznych i w maskach typu N95.
A – Tętno (ud./min). B – Częstotliwość oddechowa (oddechy / min). C – Wysycenie krwi tlenem (%). D – Współczynnik odczuwanego wysiłku (skala 1-10).

Jak widać, żaden z powyższych parametrów nie uległ istotnej zmianie, gdy wysiłek był wykonywany w masce, bez względu na jej typ. Widoczne różnice na wykresie C wynikają z bardzo wysokiego odcięcia osi Y, w rzeczywistości maksymalne różnice wynoszą mniej niż 1 punkt procentowy.

Rys. 2. Wartość ciśnienia parcjalnego CO2 w wydychanym powietrzu (końcowo-wydechowy CO2) podczas stopniowanego wysiłku bez maski i w dwóch różnych rodzajach masek: (chirurgicznej) i N95

Wartość ciśnienia parcjalnego CO2 wykazywała istotne różnice na niektórych poziomach ciężkości wysiłku, szczególnie pomiędzy wykonywaniem wysiłku bez maski, a wykonywaniem wysiłku w masce typu FFP2 / N95

Główna konkluzja tego eksperymentu była taka, że zdrowi, młodzi ludzie mogą bezpiecznie wykonywać ciężki wysiłek fizyczny w obu rodzajach masek (chirurgicznej i FFP2/N95).

W drugim z eksperymentów, badacze z Lipska [2] mierzyli większą liczbę parametrów, szczególnie oddechowych. Podstawowe wyniki widoczne są na rys. 3.

Rys. 3. Efekt wykonywania wysiłku w masce chirurgicznej (sm), w masce FFP2/N95 (ffpm) w porównaniu do wysiłku wykonywanego bez maski na: względną moc maksymalną (Pmax/kg), względną maksymalną utylizację tlenu (VO2Max/kg), wentylację (VE) i ogólny dyskomfort.

Wyniki wykazały wyraźny spadek zdolności wysiłkowych, pogorszenie parametrów oddechowych zmniejszenie komfortu. W wypadku masek FFP2 / N95 ten efekt był znacznie wyraźniejszy niż w wypadku wysiłku w masce chirurgicznej. Konkluzja niemieckich badaczy była taka, że wśród młodych osób, wentylacja, wydolność krążeniowo-oddechowa i komfort zostały zredukowane poprzez wykonywanie wysiłku w maskach chirurgicznych i wyraźnie upośledzone w maskach FFP2 / N95.

Mamy więc dwa podobnie przeprowadzone eksperymenty, z różnymi wynikami końcowymi i różnymi konkluzjami. Różnice mogą częściowo wynikać ze szczegółów metodologicznych. W badaniach niemieckich, osoby wykonujące wysiłek miały na maski, których wpływ badano, nałożone dodatkowo gumowe maski spirometryczne, czego nie było w badaniach izraelskich. Z drugiej strony – osoby, określane jako wykonujące wysiłek bez maski, też miały w trakcie niemieckich badań założone maski spirometryczne.

Tak czy inaczej – w żadnej konkluzji nie stwierdzono, że intensywny wysiłek w masce może stanowić jakiekolwiek niebezpieczeństwo. Może pogarszać (lub nie) możliwości, komfort, zwiększać obciążenie mięśni oddechowych, ale dla zdrowych osób nie będzie to niebezpieczne, a w wypadku zwykłych maseczek chirurgicznych wymienione problemy będą minimalne.

Paradoksalnie, istnieją na rynku specjalne maski– tzw altitute simulating masks, które miały symulować trening wysokogórski właśnie poprzez utrudnianie oddychania. Oczywiście o żadnej symulacji treningu wysokościowego nie może tu być mowy, bo mechanizm fizjologiczny takiego treningu jest zupełnie inny, ale maski takie (jak i specjalne ustniki zwiększające opory oddechowe) są od lat stosowanym w sporcie elementem treningu mięśni oddechowych.

Literatura:
1. Epstein, D., Korytny, A., Isenberg, Y. et al.
Return to training in the COVID-19 era: The physiological effects of face masks during exercise.
Scand. J. Med. Sci. Sports. 2020;00:1–6.
DOI: 10.1111/sms.13832

2. Fikenzer, S., Uhe, T., Lavall, D. et al.
Effects of surgical and FFP2/N95 face masks on cardiopulmonary exercise capacity.
Clin Res Cardiol (2020).
DOI: 10.1007/s00392-020-01704-y

 


Rehasport, to klinika ortopedyczna, której jakość opieki potwierdzona jest certyfikatem FIFA Medical Center of Exellence. Dzięki doświadczeniu specjalistów oraz wypracowaniu unikalnych metod leczenia, w fachowy sposób prowadzimy Pacjentów po urazach, wypadkach, chorobach zwyrodnieniowych, wadach postawy i wielu innych. Ścisła komunikacja lekarza, fizjoterapeuty i zespołów diagnostycznych pozwala na postawienie precyzyjnej diagnozy oraz kompleksową opiekę.

Sprawdź listę specjalistów w wybranej placówce:

Poznań        Szpital w Poznaniu        Gdańsk        Konin

Teraz jesteśmy także w Warszawie!

Ortopeda Warszawa        Fizjoterapia Warszawa        Rehabilitacja Warszawa