Czy intensywny wysiłek w masce ochronnej jest szkodliwy dla zdrowia lub obniża zdolności wysiłkowe?

Konieczność noszenia masek podczas przebywania poza domem powoduje, że wiele aktywnych osób zastanawia się, jaki jest wpływ noszenia maseczek na możliwości wysiłkowe, a także – czy jest to bezpieczne. Jak w wielu sprawach dotyczących pandemii COVID-19, powstaje wiele teorii, choćby takich, że oddychając podczas wysiłku w masce, nie doprowadzamy do płuc i w rezultacie do krwi odpowiednich ilości tlenu.

Przedstawię w skrócie wyniki dwóch eksperymentów naukowych, w trakcie których starano się zbadać te kwestie.

W obu badaniach sprawdzano wpływ jednego z dwóch typów masek (chirurgicznej i FFP2/N95) na zdolności i parametry wysiłkowe podczas stopniowanego testu do odmowy na ergometrze rowerowym, w porównaniu do wykonywania wysiłku bez maski. W obu eksperymentach każdy badany wykonywał 3 próby (bez maski, w masce chirurgicznej, w masce FFP2/N95) w losowej kolejności w odstępie co najmniej 24 lub 48 godzin. Badano generowaną moc, wiele parametrów krążeniowo oddechowych, a także parametry subiektywne jak: komfort i współczynnik odczuwalnego wysiłku.

Poniżej znajdują się 2 rysunki z wynikami jednego z eksperymentów, przeprowadzonych przez naukowców z Izraela [1].

Rys. 1. Średnie zmiany parametrów fizjologicznych w trakcie stopniowanego testu wysiłkowego wykonywanego przez 16 osób bez masek, w maskach chirurgicznych i w maskach typu N95.
A – Tętno (ud./min). B – Częstotliwość oddechowa (oddechy / min). C – Wysycenie krwi tlenem (%). D – Współczynnik odczuwanego wysiłku (skala 1-10).

Jak widać, żaden z powyższych parametrów nie uległ istotnej zmianie, gdy wysiłek był wykonywany w masce, bez względu na jej typ. Widoczne różnice na wykresie C wynikają z bardzo wysokiego odcięcia osi Y, w rzeczywistości maksymalne różnice wynoszą mniej niż 1 punkt procentowy.

Rys. 2. Wartość ciśnienia parcjalnego CO2 w wydychanym powietrzu (końcowo-wydechowy CO2) podczas stopniowanego wysiłku bez maski i w dwóch różnych rodzajach masek: (chirurgicznej) i N95

Wartość ciśnienia parcjalnego CO2 wykazywała istotne różnice na niektórych poziomach ciężkości wysiłku, szczególnie pomiędzy wykonywaniem wysiłku bez maski, a wykonywaniem wysiłku w masce typu FFP2 / N95

Główna konkluzja tego eksperymentu była taka, że zdrowi, młodzi ludzie mogą bezpiecznie wykonywać ciężki wysiłek fizyczny w obu rodzajach masek (chirurgicznej i FFP2/N95).

W drugim z eksperymentów, badacze z Lipska [2] mierzyli większą liczbę parametrów, szczególnie oddechowych. Podstawowe wyniki widoczne są na rys. 3.

Rys. 3. Efekt wykonywania wysiłku w masce chirurgicznej (sm), w masce FFP2/N95 (ffpm) w porównaniu do wysiłku wykonywanego bez maski na: względną moc maksymalną (Pmax/kg), względną maksymalną utylizację tlenu (VO2Max/kg), wentylację (VE) i ogólny dyskomfort.

Wyniki wykazały wyraźny spadek zdolności wysiłkowych, pogorszenie parametrów oddechowych zmniejszenie komfortu. W wypadku masek FFP2 / N95 ten efekt był znacznie wyraźniejszy niż w wypadku wysiłku w masce chirurgicznej. Konkluzja niemieckich badaczy była taka, że wśród młodych osób, wentylacja, wydolność krążeniowo-oddechowa i komfort zostały zredukowane poprzez wykonywanie wysiłku w maskach chirurgicznych i wyraźnie upośledzone w maskach FFP2 / N95.

Mamy więc dwa podobnie przeprowadzone eksperymenty, z różnymi wynikami końcowymi i różnymi konkluzjami. Różnice mogą częściowo wynikać ze szczegółów metodologicznych. W badaniach niemieckich, osoby wykonujące wysiłek miały na maski, których wpływ badano, nałożone dodatkowo gumowe maski spirometryczne, czego nie było w badaniach izraelskich. Z drugiej strony – osoby, określane jako wykonujące wysiłek bez maski, też miały w trakcie niemieckich badań założone maski spirometryczne.

Tak czy inaczej – w żadnej konkluzji nie stwierdzono, że intensywny wysiłek w masce może stanowić jakiekolwiek niebezpieczeństwo. Może pogarszać (lub nie) możliwości, komfort, zwiększać obciążenie mięśni oddechowych, ale dla zdrowych osób nie będzie to niebezpieczne, a w wypadku zwykłych maseczek chirurgicznych wymienione problemy będą minimalne.

Paradoksalnie, istnieją na rynku specjalne maski– tzw altitute simulating masks, które miały symulować trening wysokogórski właśnie poprzez utrudnianie oddychania. Oczywiście o żadnej symulacji treningu wysokościowego nie może tu być mowy, bo mechanizm fizjologiczny takiego treningu jest zupełnie inny, ale maski takie (jak i specjalne ustniki zwiększające opory oddechowe) są od lat stosowanym w sporcie elementem treningu mięśni oddechowych.

Literatura:
1. Epstein, D., Korytny, A., Isenberg, Y. et al.
Return to training in the COVID-19 era: The physiological effects of face masks during exercise.
Scand. J. Med. Sci. Sports. 2020;00:1–6.
DOI: 10.1111/sms.13832

2. Fikenzer, S., Uhe, T., Lavall, D. et al.
Effects of surgical and FFP2/N95 face masks on cardiopulmonary exercise capacity.
Clin Res Cardiol (2020).
DOI: 10.1007/s00392-020-01704-y

 


Rehasport, to klinika ortopedyczna, której jakość opieki potwierdzona jest certyfikatem FIFA Medical Center of Exellence. Dzięki doświadczeniu specjalistów oraz wypracowaniu unikalnych metod leczenia, w fachowy sposób prowadzimy Pacjentów po urazach, wypadkach, chorobach zwyrodnieniowych, wadach postawy i wielu innych. Ścisła komunikacja lekarza, fizjoterapeuty i zespołów diagnostycznych pozwala na postawienie precyzyjnej diagnozy oraz kompleksową opiekę.

Sprawdź listę specjalistów w wybranej placówce:

Poznań        Szpital w Poznaniu        Gdańsk        Konin

Teraz jesteśmy także w Warszawie!

Ortopeda Warszawa        Fizjoterapia Warszawa        Rehabilitacja Warszawa

mgr Mariusz Goliński - trener przygotowania motorycznego Rehasport
Data dodania 19.11.2020
Data ostatniej aktualizacji 21.03.2023